MURAT ÇETİN

Çok Hızlı, Çok Geç mi? Yenilenebilir Enerjiye Hızlı Geçiş İklim Eylemini Nasıl Engelleyebilir?

Abstract

Küresel ölçekte yenilenebilir enerjiye geçiş hız kazanırken, sürdürülebilirlik ve düşük maliyetli enerji sistemleri tasarımına odaklanılması, uzun vadeli enerji güvenliği hedeflerinin arka planda kalmasına neden olmaktadır.

Bu çalışma, yeterli fiziksel altyapı ve düzenleyici çerçeveler olmaksızın yenilenebilir enerjinin hızlı ve plansız bir şekilde yaygınlaştırılmasının enerji güvenliği açısından riskler doğurabileceğini savunmaktadır. Bu tür riskler, iklim değişikliğiyle mücadelede en kritik unsurlardan biri olan yenilenebilir enerjiye yönelik kamu güvenini zedeleme tehlikesi taşımaktadır. Kamuoyunun güveninin kaybı ise, karbon nötr bir gezegen hedefini ve döngüsel ekonomiye geçiş sürecini sekteye uğratabilir.

Enerji dönüşümüne yönelik hızlı geçiş yol haritaları bulunsa da, iklim krizine etkili şekilde yanıt verebilmek yalnızca yukarıdan aşağıya dayalı politikalar ya da teknolojik çözümlerle değil, toplumun tüm kesimlerini kapsayan sağlam ve kolektif bir taahhütle mümkündür. Bu bağlamda çalışma, aşırı hızlı ve tedbirsiz bir geçişin, kamu güvenini azaltarak, hızlandırmak istediği dönüşüm sürecini yavaşlatabileceği çelişkisini incelemektedir.

Çalışmada, yenilenebilir enerjiye yönelik kamuoyunda abartılı olumlu algıların ve farkındalığın yön verdiği politika süreçlerini sorgulayan bir politik ekonomi çerçevesi geliştirilmektedir. Bu çerçevede, Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) hızlandırılmış dönüşüm için önerdiği yenilik araçları ile mevcut politika araçları arasında eleştirel bir karşılaştırma yapılmaktadır. Sonuç olarak çalışma, yenilenebilir enerji üzerinden gerçekleştirilen “yeşil badana” uygulamalarının, gerçek iklim eylemini sekteye uğratabileceği riskine dikkat çekmektedir.

Biyografi

Murat Çetin akademik kariyerine 2000 yılında araştırma görevlisi olarak başlamış ve 2004 yılında İstanbul Üniversitesi’nden İktisat doktorasını almıştır. 2018-2019 yılları arasında Cambridge Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde misafir öğretim üyesi olarak görev yapmıştır. Dr. Çetin, İstanbul Üniversitesi’nde Döngüsel Ekonomi Bölümü’nün kurucusu ve mevcut başkanıdır. Araştırmaları ekonomik sosyoloji, teknolojik dönüşüm ve iklim değişikliği ekonomisi üzerine odaklanmaktadır.